Cách đây ít phút, Quốc hội chính thức thông qua luật Chứng khoán sửa đổi. 445/450 đại biểu nhấn nút tán thành, tương ứng tỷ lệ 92,13%.

 

Trước đó, vào đầu giờ chiều 26/11, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu những vấn đề còn khác nhau xung quanh các điều khoản của dự thảo luật. Trong đó, nội dung về quy định lại chức năng, nhiệm vụ của 2 Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và TP.HCM cũng được nêu ra trong báo cáo giải trình. 

 

Chưa tiến hành sáp nhập HNX và HSX ở thời điểm hiện tại

 

Theo đó, có ý kiến thống nhất như dự thảo Luật chỉ có một Sở giao dịch chứng khoán (SGDCK) duy nhất làm đầu mối quản trị điều hành, quản trị rủi ro và trực tiếp tổ chức giao dịch chứng khoán. Song cũng có ý kiến đề nghị không quy định chỉ có một SGDCK, cần phải có các quy định mang tính định hướng và tạo sự chủ động cho Chính phủ, Thủ tướng để tổ chức điều hành hoạt động của thị trường, tổ chức của SGDCK Việt Nam theo mô hình công ty mẹ - công ty con.

 

Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng mô hình SGDCK duy nhất là đầu mối quản trị điều hành, quản trị rủi ro và trực tiếp tổ chức giao dịch chứng khoán là phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 18NQ-TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng  và Nghị quyết số 60 ngày 15/6/2018 của Quốc hội. 

 

 

92,13% đại biểu tán thành thông qua Luật Chứng khoán sửa đổi. Ảnh: VOV. 

 

Đây cũng là quan điểm xuyên suốt mà Chính phủ đã đặt ra tại  “Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020” ban hành kèm theo Quyết định số 252 ngày 01/3/2012 và Đề án “Tái cấu trúc thị trường chứng khoán và doanh nghiệp bảo hiểm” ban hành kèm theo Quyết định số 1826 ngày 06/12/2012 của Thủ tướng. Tổ chức SGDCK Việt Nam là bước thống nhất về bộ máy quản lý và điều hành, thống nhất về nền tảng công nghệ, thống nhất và chuẩn hóa tiêu chí niêm yết, chế độ báo cáo, công bố thông tin, tiêu chuẩn về thành viên và giao dịch... thay vì 2 hệ thống giao dịch và 2 hệ thống chỉ số chứng khoán thuộc 2 SGDCK như hiện nay.

 

Tuy nhiên, theo Báo cáo của Chính phủ, trước mắt chưa thể thực hiện ngay việc cơ cấu lại, sáp nhập 2 SGDCK hiện nay thành một SGDCK mà theo hướng phân định lại chức năng, nhiệm vụ của SGDCK Hà Nội và SGDCK TP HCM để tổ chức, vận hành các TTCK riêng biệt nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các SGDCK. Theo đó, toàn bộ giao dịch trái phiếu và chứng khoán phái sinh sẽ được thực hiện tại SGDCK Hà Nội, toàn bộ giao dịch cổ phiếu sẽ được thực hiện tại SGDCK TP HCM, trên cơ sở đó sẽ tiến tới thống nhất 1 hệ thống chỉ số giao dịch. 

 

Các điểm mới trong Luật Chứng khoán sửa đổi

 

Để bảo đảm bước đi phù hợp, không làm xáo trộn, ảnh hưởng đến TTCK, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin tiếp thu chỉnh lý toàn bộ các điều của Chương IV của dự thảo Luật, theo đó tại Điều 43 giao Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập, giải thể, mô hình hoạt động, hình thức sở hữu, chức năng, quyền và nghĩa vụ của SGDCK Việt Nam và việc thành lập công ty con của SGDCK Việt Nam theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Tài chính; Điều 46 giao Thủ tướng Chính phủ quyết định việc tổ chức, phân công thực hiện các quyền, nghĩa vụ của SGDCK Việt Nam và công ty con trên cơ sở đề nghị của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Đồng thời, tiếp thu, chỉnh lý các quy định liên quan tại các điều khoản khác của dự thảo Luật. 

 

Trên cơ sở nguyên tắc này, dưới SGDCK Việt Nam - công ty mẹ sẽ tiếp tục duy trì 2 công ty con là 2 SGDCK sau khi đã được tổ chức, sắp xếp lại và có thể có công ty con khác để thực hiện các chức năng như phát hành Chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết, cung cấp dịch vụ hỗ trợ về kỹ thuật và công nghệ thông tin hoặc thực hiện chức năng khác cho mục đích hỗ trợ, phát triển thị trường. Khi điều kiện cho phép, Thủ tướng  sẽ có thẩm quyền quyết định việc hình thành mô hình 01 SGDCK duy nhất, là đầu mối quản trị điều hành, quản trị rủi ro và trực tiếp tổ chức giao dịch chứng khoán như ý kiến ĐBQH đã nêu mà không phải sửa đổi Luật.

 

Vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán có thể bị xử lý hình sự

 

Với trách nhiệm liên quan đến hồ sơ đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng theo Điều 23 của dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi, đã có ĐBQH đề nghị cần phải đề cập trách nhiệm xử lý đối với cơ quan kiểm toán độc lập nếu để xảy ra tình trạng báo cáo của các công ty không chính xác hoặc có những thông tin sai lệch. Đồng thời, quy định UBCKNN sẽ phải chịu trách nhiệm như thế nào khi những hành vi trên TTCK không được phát hiện và xử lý kịp thời cũng cần có. 

 

Trả lời vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết việc xử lý vi phạm của tổ chức kiểm toán trong việc để xảy ra tình trạng báo cáo của các công ty không chính xác hoặc có những thông tin sai lệch sẽ được quy định tại Nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán theo quy định tại Khoản 7 Điều 132 của dự thảo Luật. 

 

Đối với UBCKNN, Khoản 1 Điều 132 của dự thảo Luật đã có quy định mang tính nguyên tắc về xử lý các vi phạm, kể cả của các cán bộ UBCKNN khi vi phạm quy định của Luật này, cụ thể như sau: "Tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan đến hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật."

 

Bảo Anh